Z wentylacją mechaniczną mamy do czynienia wtedy, gdy ruch powietrza wentylacyjnego nie odbywa się w sposób naturalny, zaś jest wymuszony przez specjalne urządzenie zwane wentylatorem. Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje wentylacji mechanicznej:
- Mechaniczna wentylacja wywiewna (wyciągowa) – system, w którym zużyte powietrze jest usuwane na zewnątrz, zaś świeże napływa do budynku czy pomieszczenia za pomocą specjalnych nawiewników okiennych lub ściennych;
- Mechaniczna wentylacja nawiewno-wywiewna – system, który gwarantuje nie tylko wywiew zużytego powietrza, ale również napływ świeżego.
Wentylacja mechaniczna cieszy się stosunkowo dużą popularnością. System ten pozwala precyzyjnie określić intensywność wymiany powietrza w budynku. Całość składa się z kilku niezależnych wentylatorów, sterowanych indywidualnym czujnikiem. Mimo że jest to jedna instalacja, możliwym jest zaprogramowanie innych parametrów dla każdego pomieszczenia. Nieco bardziej skomplikowana mechaniczna wentylacja nawiewno-wywiewna wymaga znacznie szerszej instalacji, wymagającej rozbudowanej sieci kanałów. Większość centrali wentylacyjnych wyposażona jest w specjalne filtry oczyszczające, redukujące nie tylko zanieczyszczenia, ale również wszelkiego rodzaju alergeny, grzyby, bakterie, wirusy oraz roztocza. Szczególnie pożądaną wentylacją mechaniczną jest wentylacja wyposażona w wymiennik do odzyskiwania ciepła tzn. rekuperator.
O wentylacji mechanicznej, w szczególności nawiewno-wywiewnej, warto myśleć już na etapie projektu domu. Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, aby zamontować dany system już w istniejącym budynku – będzie to jednak nieco bardziej kosztowne. Nietrudno domyśleć się, że rozwiązanie nawiewno-wywiewne jest nieco droższe od wentylacji wywiewnej i jednocześnie dużo tańsze od rekuperacji. W przypadku tego ostatniego, istnieje jednak szansa na zwrot kosztów. Niewiele osób wie, że wymiennik ciepła sprzyjający odzyskiwaniu ciepła z powietrza zanieczyszczonego pozwala zaoszczędzić na kosztach ogrzewania nawet do 2000 zł w skali roku.